Rozwijająca się produkcja malin oraz nasilające się problemy z wirusami i chorobami pochodzenia odglebowego zmuszają zarówno szkółkarzy, jak i producentów malin do szukania nowych, lepszych rozwiązań dla osiągnięcia dobrej jakości plonu. Najważniejszymi czynnikami stanowiącymi o późniejszej kondycji roślin jest zdrowy materiał nasadzeniowy oraz odpowiednie przygotowanie gleby przed założeniem plantacji. Jednym z nowszych rozwiązań są zielne sadzonki doniczkowane (plug plants), które pozyskiwane są z elitarnych roślin matecznych.
[betteroffer taxonomy=”malina_cat”]To co widzisz stanowi tylko niewielki fragment dostępnego artykułu. Możesz już teraz wykupić dostęp do całości klikając w przycisk poniżej.[/betteroffer][betterpay amount=”98.40″ button=”images/buynow_1.png” description=”Dostęp do treści artykułu” validity=”0″ validity_unit=”d” ids=”” taxonomy=”malina_cat”]
Sadzonki typu plug plants produkowane są poprzez dzielenie korzeni włośnikowych roślin matecznych i umieszczanie ich niewielkich fragmentów wraz z podłożem w wielodoniczkach. Rośliny, z których pobierane są korzenie muszą być zdrowe i dobrze odżywione, a podłoże do ukorzeniania sterylne. Cała produkcja sadzonek przebiega w szklarni. W trakcie wzrostu sadzonek prowadzone są lustracje, a rośliny z objawami chorób lub wirusów usuwane z produkcji, tak aby do plantatorów trafił materiał najlepszej jakości.
Sadzonki doniczkowane maliny są w sprzedaży w nietypowym terminie zakładania plantacji malin. Najczęściej dostępne są od maja do sierpnia. W związku z tym, że pora sadzenia pokrywa się z najgorętszymi i najsuchszymi miesiącami w roku, dlatego obowiązkowo należy założyć system nawodnieniowy i podlać rośliny bezpośrednio po posadzeniu. Zapewni to właściwe przyjęcie się młodych sadzonek. Jednak nie należy „przelewać” roślin, gdyż sprzyja to infekcjom powodowanym przez choroby grzybowe pochodzenia glebowego. Z sadzonek doniczkowanych odmian powtarzających posadzonych do końca czerwca można już uzyskać plon jesienią tego samego roku (zależy to od warunków meteorologicznych). Sadzenie roślin w maju i czerwcu zapewnia dobre ukorzenienie się sadzonek, gdyż wówczas gleba jest nagrzana, co stymuluje rozwój korzeni. W tych miesiącach jest również minimalne ryzyko występowania przymrozków, dlatego uważa się je za optymalne dla sadzonek doniczkowanych. Jeśli plantatorom nie zależy na uzyskaniu plonu w roku sadzenia termin założenia plantacji może być późniejszy (sierpień/wrzesień). Wówczas rośliny lepiej się ukorzenią co przełoży się na plonowanie w następnym roku.
Dodatkową zaletą sadzonek doniczkowanych oprócz ich zdrowotności jest niewielkie ryzyko uszkodzenia korzeni podczas sadzenia i wyjmowania sadzonek z doniczek. Tego typu sadzonki mają zdrowy, dobrze rozbudowany system korzeni włośnikowych, który zapewnia szybkie przyjęcie się roślin po posadzeniu. Materiał nasadzeniowy z sadzonek doniczkowanych dostępny jest najczęściej w wielodoniczkach z 40 otworami, w pojemnikach P9 (większe sadzonki) lub w tacach z 104 otworami (mniejsze sadzonki). Liczba sadzonek na hektar plantacji zależy od rozstawy sadzenia. Najbardziej optymalna jest odległość 3,5 m między rzędami, natomiast w rzędzie sadzenie co 30- 50 cm. Wówczas przy rozstawie 3,5×0,5 m uzyskuje się 5700 roślin/ha, natomiast w rozstawie 3,5×0,3m jest to już 9500 roślin/ha.
Kolejną zaletą jest możliwość sadzenia roślin na agrowłókninie lub macie polipropylenowej w otworach nieco większych od średnicy bryły korzeniowej.
Fot. 1 Dobrze rozbudowany, zdrowy system korzeniowy sadzonki zielnej z doniczki P9.
Fot. 2 Sadzenie sadzonki doniczkowanej na agrowłókninie.
Przygotowanie stanowiska przed założeniem plantacji malin
Podstawową, lecz często zapominaną kwestią wpływającą na powodzenie prowadzenia plantacji malin (i innych gatunków sadowniczych) jest wybranie odpowiedniego miejsca na założenie plantacji oraz prawidłowe przygotowanie gleby przed posadzeniem roślin.
Wybierając miejsce pod uprawę malin warto brać pod uwagę trzy główne czynniki. Pierwszy to ukształtowanie terenu. Maliny mogą rosnąć na równinach oraz łagodnych stokach lub zboczach. Natomiast nie powinno się zakładać plantacji w zagłębieniach terenu i w miejscach, w których tworzą się zastoiska mrozowe. Na terenach nisko położonych często występują mgły, co zwiększa porażenie roślin przez choroby grzybowe.
Drugim bardzo ważnym czynnikiem jest rodzaj i typ gleby. Maliny preferują gleby żyzne lub średniożyzne, próchniczne, przepuszczalne, ale zarazem o odpowiedniej wilgotności i odczynie lekko kwaśnym. Nie znosi gleb zlewnych, ciężkich, rędzinowych i nieprzepuszczalnych oraz bardzo lekkich i piaszczystych. Najlepsze są gleby płowe, bielicowe i brunatne lub lekkie mady i lekkie lub średnie czarne ziemie.
Ostatni aspekt stanowi poziom wody gruntowej, który powinien w okresie wegetacji osiągać 70-90 cm. Z uwagi na płytki system korzeniowy malin oraz dużą ilość wrażliwych na przesuszenie korzeni włośnikowych, gleba cały czas powinna być lekko wilgotna. Odpowiednia wilgotność jest bardzo ważna, ponieważ nawet krótki okres suszy ma niekorzystny wpływ na wzrost i owocowanie. Z tego względu w wielu miejscach konieczne jest zakładanie systemów nawadniających.
Przygotowywanie gleby pod uprawę maliny powinno się rozpocząć co najmniej rok przed założeniem plantacji. Wówczas w pierwszej kolejności należy pobrać próbkę gleby do analizy chemicznej na zawartość składników pokarmowych. Ważna jest zarówno wartość pH gleby, jak i zawartość NPK oraz pozostałych składników, dlatego zalecane jest wykonywanie analizy metodą ogrodniczą. Po pobraniu próbki należy usunąć wszystkie chwasty trwałe (wieloletnie), szczególnie perz właściwy. Można wówczas stosować dostępne na rynku herbicydy, również te zawierające glifosat. Po zniszczeniu chwastów i otrzymaniu wyników analizy warto w pierwszej kolejności doprowadzić odczyn gleby do wartości optymalnej dla uprawy maliny. Dla maliny wartość pH powinna mieścić się w granicach 5,5- 6,5. Gdy odczyn jest zbyt niski konieczne jest przeprowadzenie wapnowania gleby. Odpowiednim momentem wykonania tego zabiegu jest jesień. Dawkę potrzebną do zwapnowania ustala się w oparciu o analizę gleby. Po wysianiu zalecanej ilości wapna, należy go przyorać. W przypadku niskiej zawartości azotu bardzo dobrze jest zastosować pod maliny przefermentowany lub granulowany obornik. Jednak nigdy nie należy go stosować razem z wapnowaniem lub w niewielkim odstępie czasu od tego zabiegu. Przeprowadzając wapnowanie jesienią, nawożenie obornikiem możemy zastosować dopiero wiosną lub na kilka tygodni przed sadzeniem roślin.
W uprawie malin bardzo ważną rolę odgrywają rośliny wysiewane na przyoranie np. gryka lub gorczyca. Zarówno gryka, jak i gorczyca zastosowane jako zielone nawozy, posiadają właściwości fitosanitarne. Gorczyca ze względu na duże rozmiary i szybki wzrost tłumi chwasty jednoroczne, głęboko się korzeni, poprawiając tym samym właściwości fizyczne gleby, a także przyczynia się do ograniczania rozwoju chorób grzybowych. Pozwala także wydobyć z głębszych warstw gleby wymyte składniki pokarmowe np. wapń, magnez i potas. Gryka natomiast posiada w swoim składzie taniny, które w przypadku podgryzienia korzeni przez pędraki, działają hamująco na rozwój tych szkodników. Dlatego gryka jest szczególnie polecana w miejscach dużego nasilenia występowania szkodników glebowych. Biorąc pod uwagę właściwości tych dwóch gatunków roślin warto zastosować je jedno po drugim jako rośliny na przyoranie podczas przygotowywania gleby. Wniesienie dodatkowej materii organicznej w postaci nawozów zielonych poprawi strukturę gleby, a obumarłe resztki przyczynią się do powstania próchnicy. Jednak należy pamiętać, że zarówno poprzez nawożenie obornikiem, jak i przyorywanie roślin stosowanych jako zielone nawozy, wnoszony jest do gleby azot. Szczególnie dużo azotu zawiera obornik, dlatego przed zastosowaniem tego nawozu należy na podstawie analizy gleby ocenić czy jest on potrzebny. Jeśli poziom azotu jest wysoki lub średni wówczas nie powinno się nawozić pola obornikiem, gdyż wystarczy zastosowanie samych nawozów zielonych. Po przyoraniu nawozów zielonych konieczne jest ponowne wykonanie analizy gleby, aby ocenić aktualną zawartość składników pokarmowych.
Na minimum miesiąc przed sadzeniem roślin warto wykonać odkażanie gleby. Bardzo dobre rezultaty uzyskuje się stosując nawóz Perlka. Jest to nawóz azotowo – wapniowy całkowicie oparty na cyjanamidzie wapnia. Związek ten pod wpływem wilgoci lub wody rozkłada się do wodorotlenku wapnia i cyjanamidu. Część cyjanamidu przekształca się w dicyjanodiamid, który ma właściwości odkażające. Redukuje on wszystkie żywe organizmy, począwszy od patogenów chorobotwórczych, poprzez szkodniki glebowe aż do kiełkujących nasion chwastów. Dlatego przed sadzeniem roślin należy wykonać tzw. test rzeżuchowy. Gdy nasiona rzeżuchy zaczną dobrze kiełkować i rosnąć na pobranej próbce gleby odkażonej, wówczas można już sadzić rośliny. Natomiast jeśli kiełkowania nie będzie lub siewki zaczną obumierać, oznacza to, że jest jeszcze za wcześnie na sadzenie roślin. Po odczekaniu kilku dni ponownie wykonuje się test i ocenia przydatność gleby.
Ostatnim krokiem jest uzupełnienie składników pokarmowych w oparciu o aktualną analizę gleby. Wówczas stosuje się nawozy mineralne na podstawie zasobności gleby i wymagań sadzonej rośliny. Tak przygotowane stanowisko jest kluczem do uzyskania wysokich plonów i utrzymania zdrowych roślin w dobrej kondycji. Jednak podstawą jest zdrowy materiał nasadzeniowy.
[/betterpay]
