Wczesna jesień to okres, w którym plantatorzy truskawek muszą podjąć decyzje nawozowe decydujące o kondycji roślin w kolejnym sezonie. Wapń, jako pierwiastek budulcowy organizmu roślinnego, jest corocznie wypłukiwany z gleby i wywożony wraz z plonem, co prowadzi do stopniowego spadku jego zawartości w glebie. Problem ten nasila się szczególnie na plantacjach intensywnie nawadnianych, gdzie straty mogą sięgać w przybliżeniu nawet tony wapnia w przeliczeniu na CaCO3. Jak skutecznie uzupełnić te niedobory i które nawozy wapniowe wybrać w zależności od stanu gleby i etapu uprawy? Praktyczne wskazówki przedstawione w artykule pozwolą na natychmiastowe wdrożenie odpowiedniego programu nawozowego, dostosowanego do specyfiki każdej plantacji.
Fundamentalna rola wapnia w uprawie truskawek
Wapń pełni w organizmie truskawek funkcje znacznie wykraczające poza regulację odczynu gleby. Jest podstawowym pierwiastkiem strukturalnym, odpowiadającym za prawidłowy rozwój systemu korzeniowego (razem z fosforem) oraz budowę ścian komórkowych. Rośliny dobrze odżywione wapniem wykazują znacznie większą odporność na stres abiotyczny, choroby grzybowe i ataki szkodników.
Corocznie plantacje truskawek tracą wapń na kilka sposobów. Wypłukiwanie w głąb profilu glebowego stanowi największy problem, szczególnie na glebach lekkich i intensywnie nawadnianych. Dodatkowe straty wynikają z wywozu plonu oraz naturalnych procesów fizykochemicznych zachodzących w glebie. W rezultacie nawet przy prawidłowo prowadzonej uprawie niedobory mogą osiągać od kilkuset kilogramów do tony węglanu wapnia na hektar rocznie.
Strategie wapnowania plantacji w produkcji
Plantacje istniejące w pełnej produkcji
Na plantacjach, gdzie rośliny już rosną, jedynym bezpiecznym rozwiązaniem pozostaje stosowanie kredy. Jak podkreślił specjalista Rafał Bibrowski z firmy Eko Wap, na rosnące już rośliny można bezpiecznie aplikować wyłącznie AgroWap Kreda w dawkach 400-600 kg na hektar, dawki orientacyjne bez wcześniejszej analizy gleby.
Orientacyjna dawka 600 kg do 1 tony kredy na hektar stanowi optymalne uzupełnienie rocznych strat dla większości typów gleb. W przypadku regularnego corocznego wapnowania takie dawki są wystarczające. Jeśli jednak analiza gleby wykaże znaczne niedobory, konieczne może być powtórzenie zabiegu późną jesienią lub wczesną wiosną.
Wczesna wiosna również stanowi odpowiedni termin uzupełniania wapnia, dając plantatorom dodatkową możliwość korekty nawożenia po otrzymaniu wyników analiz glebowych.
Przygotowanie stanowiska pod nowe nasadzenia
Okres przed założeniem plantacji daje znacznie większe możliwości uregulowania odczynu gleby i dostarczenia wapnia. W przypadku znacznych niedoborów wapnia i zbyt niskiego pH można sięgać po preparaty o szybszym działaniu.
Mieszanki kredy z tlenkiem wapnia (HortiWap Mix) sprawdzają się przy umiarkowanie niskim pH gleby. Pozwalają na skuteczną korektę odczynu przy zachowaniu bezpieczeństwa aplikacji. Natomiast przy bardzo niskim pH, poniżej 4,0, konieczne jest stosowanie czystego wapna tlenkowego Agro Wap Extra w dawce około 1 tony na hektar.
Istotnym aspektem preparatów nawozów wapniowych zawierających tlenek wapnia, jest konieczność ich wymieszania z glebą na głębokość kilkunastu centymetrów oraz zapewnienie odpowiedniej wilgotności gleby. Procesy aktywacji wymagają kilku tygodni, dlatego aplikację należy przeprowadzić z odpowiednim wyprzedzeniem przed planowanymi nasadzeniami.
Rozwiązania specjalistyczne dla problemowych stanowisk i gleb zmęczonych
Gleba zmęczona
Wieloletnia uprawa truskawki na tym samym stanowisku prowadzi do degradacji mikroflory glebowej i spadku biologicznej aktywności gleby. W takich przypadkach standardowe wapnowanie może okazać się niewystarczające.
Preparaty wapniowe wzbogacone w kwasy humusowe takie jak Agro Wap Active, określane jako wapno aktywne, służą do pobudzania mikroflory glebowej i reaktywacji zmęczonych gleb. Dawka 600 kg na hektar tego typu preparatu, uzupełniona dodatkowo 600 kg Agro Wap kreda, pozwala na kompleksowe podejście do problemu. Łączna dawka 1200 kg powinna zabezpieczyć potrzeby plantacji na cały sezon wegetacyjny.
Uregulowanie magnezu wraz z wapnowaniem
Sytuacje łącznych niedoborów wapnia i magnezu wymagają zastosowania preparatów magnezowo-wapniowych. Wapno magnezowe tlenkowe takie jak Agro Wap Magnez, stosowane przed założeniem plantacji w dawkach 600 kg do 1 tony na hektar, pozwala na jednoczesne uzupełnienie obu pierwiastków. Podobnie jak inne preparaty tlenkowe, wymaga wymieszania z glebą i odpowiedniego czasu aktywacji.
Wysokie pH przy niedoborach wapnia
Szczególnie problematyczną sytuacją są gleby o wysokim pH mierzonym w wodzie (pH powyżej 7,5-7,6) przy jednoczesnych niedoborach wapnia wymiennego. Stosowanie kredy węglanowej w takich warunkach może prowadzić do dalszego wzrostu pH, co pogarsza dostępność mikroelementów.
Rozwiązaniem jest aplikacja uwodnionego siarczanu wapnia, który dostarcza wapń bez wpływu na odczyn gleby. Preparat dostępny jest w formie sypkiej, w dawkach do 1 tony na hektar jesienią. W przypadku znacznych niedoborów potwierdzonych analizą chemiczną możliwe są dodatkowe zastosowanie uwodnionego siarczanu wapnia w okresie wiosennym.
Kontrola analityczna i korekty nawozowe
Wszystkie przedstawione dawki mają charakter orientacyjny i powinny być korygowane na podstawie aktualnych analiz gleby metodą ogrodniczą. Stacje chemiczno-rolnicze są przygotowane na szybkie wykonanie oznaczeń, umożliwiając plantatorom reakcję jeszcze w okresie jesiennym.
W przypadku krytycznych niedoborów lub problemów z interpretacją wyników warto skorzystać z konsultacji specjalistycznych. Doradcy nawozowi z firmy Calfert mogą opracować precyzyjne zalecenia uwzględniające specyfikę stanowiska i planowane zabiegi agrotechniczne.
Podsumowanie
Jesienny program wapnowania truskawek wymaga dostosowania do aktualnego stanu plantacji i gleby. Na plantacjach istniejących stosuj wyłącznie kredę w dawkach 400-600 kg na hektar, z możliwością uzupełnienia wiosną. Przed zakładaniem nowych nasadzeń sięgaj po mieszanki wapna węglanowego z tlenkiem przy umiarkowanie niskim pH lub czysty tlenek wapnia przy pH poniżej 4,0. W przypadku zmęczonych gleb zastosuj wapno aktywne z kwasami humusowymi w dawce 600 kg plus 600 kg węglanu wapnia. Przy wysokim pH i niedoborach wapnia używaj siarczanu wapnia do 1 tony na hektar. Wszystkie preparaty tlenkowe wymieszaj z glebą na głębokość 15 cm przy odpowiedniej wilgotności, zachowując kilka tygodni na aktywację. Kontroluj skuteczność zabiegów analizami glebowymi i koryguj dawki według rzeczywistych potrzeb plantacji.
Jak wapnować pole pod przyszłą plantację truskawek przed formowaniem zagonów i rozkładaniem folii?
Czas na porządne wapnowanie Twojej plantacji truskawek – jak to skutecznie zrobić?
